Welstandsprijs voor onbewoonbaar verklaarde boerderij
- 5 min
- Havelte
- 1994
De moed van sommige eigenaren is indrukwekkend. Want wie koopt er een onbewoonbaar verklaard monument, een heuse ruïne? Stiene en Wim Biewenga deden het! Zij zijn al meer dan dertig jaar de trotse eigenaren van een rijksmonumentale boerderij in Havelte. Stap voor stap herstelden en restaureerden ze het pand, steeds kijkend naar wat het monument nodig had. Samen met de vakmensen van de aannemer vormden ze een prijswinnend team.
Waren jullie bewust op zoek naar een monument in Drenthe?
We waren al jaren op zoek naar een plek waar ruimte was voor een atelier. Wim was fulltime kunstenaar geworden en ik had als oogarts een praktijk aan huis, dus ook daar moest ruimte voor zijn. We keken door heel Nederland, maar uiteindelijk kwamen we hier in Havelte terecht en werd het deze boerderij, vertelt Stiene Biewenga.
Wat trok jullie aan in dit pand?
We hadden al veel panden gezien. Vaak waren we net te laat of het was al helemaal ‘opgeknapt, maar dan niet volgens onze smaak. Om dat dan weer af te breken, ging tegen onze ideeën van duurzaamheid in. Dit pand was een ruïne, maar wat er nog van over was, was tenminste in oorspronkelijke staat. Dit herstellen en behouden voor de toekomst, voelde voor ons als een mooie uitdaging. Bovendien ligt Havelte niet ver van de snelweg, we zijn in vijf kwartier in Amsterdam. Ook de oprijlaan vonden we mooi en met de twee bijgebouwen, waarvan er een als atelier voor Wim zou kunnen dienen, konden we een mooi binnenplaatsje creëren.’
Hoe pakten jullie het aan?
We zijn eerst in de schaapskooi gaan wonen, dat werd later het atelier voor Wim. Vrienden verklaarden ons voor gek. Zo zouden we iedere dag te midden van de troep zitten. Maar voor ons was het een jaar lang iedere dag feest! Er gebeurde iedere dag wel iets. We wilden het gebouw in ere herstellen en dat hebben we stap voor stap gedaan, samen met de vakmensen van de restauratieaannemer. Dan was er weer een stukje af en dan zeiden ze: ‘We zijn aan het volgende stukje toe, hoe zijn jullie wilde ideeën daarover?’ En dan bekeken we samen de volgende stap.
Hadden jullie vooraf een beeld van hoe het moest worden?
Nee helemaal niet. Dat ontstond gaandeweg. Als de werklieden weg gingen, waren wij druk met lakens die we ophingen op plekken waar muren zouden kunnen komen. En we hadden een maquette gemaakt. Zo kregen we gaandeweg een beeld van hoe het huis het wilde. Dat hing ook af van wat we tegenkwamen aan bouwsporen. Wim vult aan: ‘Ik kwam klinkertjes tegen onder een laag grond op de deel. Toen zei de aannemer dat dit weleens de karnvloer kon zijn. En dat bleek ook het geval. Hier werd vroeger de melk gekarnd, waarna boter en kaas gemaakt werd. Deze vloer is vervolgens heel bepalend geweest voor de inrichting van de grote deel.'
Wat hebben jullie gedaan aan verduurzaming?
Wim vertelt: ‘Wij hadden meteen al vloerverwarming laten aanleggen door het hele huis. In 2005 hebben we aardwarmte aangeboord hier op het erf. Dat neemt relatief veel stroom, daarom hebben we in 2009 40 zonnepanelen geplaatst achter op het erf. Uit het zicht, maar wel effectief. We gebruiken nu nog maar een klein beetje gas voor het koken.’
Jullie kregen in 1995 de Drentse Welstandsprijs voor de best uitgevoerde restauratie. Wat werd er zo gewaardeerd aan jullie aanpak?
Wij werden gezien als een inspirerend voorbeeld. Wij restaureerden zonder architect, maar met vakmensen, dat werd gewaardeerd. Door ons monument te eren, werd eigenlijk het restauratieambacht voor het voetlicht gebracht. In het juryrapport staat dat ze onder de indruk waren van de detaillering en uitvoering. Dat gaat dan voornamelijk om het interieur, denken wij. Wat wij zelf het meest geslaagd vinden is het verhoogde plafond in het achterhuis. Daardoor komen de gebinten goed tot hun recht.
Wat drijft jullie?
Wij deden dit natuurlijk in de eerste plaats omdat dit pand ons bracht waar we naar op zoek waren: een fijne woonplek en een praktijk en een atelier aan huis. Het huis valt bij binnenkomst als een warme jas om je heen. Maar zo’n project doe je ook voor het nageslacht. Wij hebben het al die jaren goed bijgehouden.
Het kan nu weer een hele tijd mee
concludeert Wim.